20 ตำรายาสมุนไพรโบราณของ หมอพร (สมเด็จกรมหลวงชุมพร เขตอุดมศักดิ์ )
Aoraee55 5 3วันนี้วันมงคลจะขอโพสความดีอันเป็นเรื่องมงคลแด่มวลมนุษย์ทั้งหลายได้พิจารณาเพื่อเป็นแรงใจในการใช้ชีวิตให้มีคุณค่าสืบไป๓~๓~๒๕๖๐_________________________________
เรื่องที่๑
20 ตำรายาสมุนไพรโบราณของ หมอพร( สมเด็จกรมหลวงชุมพร เขตอุดมศักดิ์ )
ในระหว่างที่กรมหลวงชุมพรฯทรงปฏิบัติหน้าที่ “หมอพร” ด้วยความที่พระองค์ทรงเป็นหมอที่รักษาคนไข้โดยไม่เลือกยากดีมีจน และวางองค์อยู่ในศีลธรรมมาโดยตลอด จึงมีเรื่องเล่ากันว่า ในคืนหนึ่ง มีชีปะขาวผู้หนึ่ง มาปรากฏตัวให้พระองค์เห็นที่พระตำหนัก และได้เอ่ยถามพระองค์ว่า “เมื่อพระองค์มาทำงานเป็นหมอแล้วนี้ พระองค์ปรารถนายาสำคัญอะไรบ้างหรือไม่”
พระองค์ทรงตอบว่า “ปรารถนา” ชีปะขาวจึงมอบสูตรยาให้พระองค์สูตรหนึ่ง เป็น “ยาอายุวัฒนะ” ซึ่งมีเครื่องยาที่สำคัญ 4 สิ่ง แต่ชีปะขาวผู้นั้นไม่ได้บอกชื่อสมุนไพรตรงๆ ได้แต่บอกใบ้เป็นปริศนาให้พระองค์ตีความ ดังนี้
1. ยกขึ้นกาบินหนี
2. แทรกแม่พระธรณี
3. หนีสงสาร
4. ไปนิพพานไม่รู้กลับ
หลังจากทรงขบคิดอยู่เป็นเวลานาน ก็ทรงตีความได้ว่า เครื่องยาปริศนาทั้ง 4 สิ่งนี้ก็คือ
1. โคกกระสุน
2. แห้วหมู
3. ขมิ้นอ้อย
4. ผักเสี้ยนผี
เครื่องยาทั้ง 4 สิ่งนี้ ให้ใช้หนักสิ่งละ 1 บาท นำมาตากแห้งแล้วบดให้เป็นผง จากนั้นให้ผสมกับน้ำผึ้งแล้วปั้นเป็นลูกกลอนขนาดเท่าเม็ดพุทราทาน ยาอายุวัฒนะสูตรนี้ก่อนที่จะนำมาใช้ พระองค์ได้ทรงทดลองเสวยด้วยตนเองก่อนจนแน่พระทัยว่าได้ผลดีจริง แล้วจึงทำขึ้นแจกจ่ายให้คนไข้อื่นๆ
นอกจากจะปรุงยาแจกจ่าย และรักษาคนไข้โดยไม่เรียกเก็บค่ารักษาแล้ว กรมหลวงชุมพรฯ หรือ “หมอพร” ยังทรงรวบรวมและบันทึกสูตรยาต่างๆ ไว้ในสมุดข่อยฝีพระหัตถ์อีกด้วย ทรงตั้งชื่อตำราเล่มนี้ว่า “พระคัมภีร์อติสาระวรรค โบราณะกรรม และปัจจุบันนะกรรม” ภายในพระคัมภีร์ จะมีเนื้อหาทั้งตำรายาแผนโบราณ กล่าวถึงการผสมยาแก้โรคต่างๆ ซึ่งพิสูจน์แล้วว่าใช้ได้ผลจริง มีการวาดภาพประกอบโดยมี “หม่อมเจ้าเริงจิตรแจรงอาภากร” พระธิดาในพระองค์ ร่วมวาดด้วย
พระคัมภีร์อติสาระวรรค ตำรายา “พระคัมภีร์ อติสาระวรรค” นี้ มีอยู่ 2 เล่ม
☘️ยาเขื่อนกำบัง ยาเบญจขันธ์ ยาประสะพุงเม่นยาแก้ไข้ทับระดู และ ระดูทับไข้ท่านให้เอา พริกไทยร่อน ๑ ดีปลี ๑ สะค้าน ๑ ลูกสมอไทย ๑ ผักคราด ๑ ชะพลู ๑ แก่นมะหาด ๑ ไม้สัก ๑ แก่นจิก ๑ แก่นต้นรัง ๑ แก่นไม้่ประดู่ ๑ เมล็ดฝ้าย ๑ รากหญ้าคา ๑ หัวแห้วหมู ๑ ใบมะกา ๑ ก้านสะเดา ๑ ต้นกะเพรา ๑ ตัวยาทั้ง ๑๗ อย่างนี้เอาหนักอย่างละ ๑ บาทเท่ากัน,ตาไม้ไผ่สีสุก ๗ ตา,หัวกะลามะพร้าว ๓ หัว ตัวยาทั้ง ๑๙ อย่างนี้ นำมาใส่หม้อดินต้มกับน้ำพอสมควร ใช้น้ำยารับประทานครั้งละ ๑ ถ้วยชา ก่อนอาหาร เช้า-เย็น มีสรรพคุณแก้ไข้ทับระดูและระดูทับไข้ ได้ผลดีชะงัดนักแล ฯ
☘️ยาแก้โรคไอเป็นเลือดท่านให้เอา ใบมะกา ๑ เถาวัลย์เปรียง ๑ เถาคันแดง ๑ ใบมะคำไก่ ๑ เกลือทะเล (เกลือใส่แกง) ๑ ตัวยาทั้ง ๕ นี้เอาหนักอย่างละ ๕ ตำลึง นำมาใส่หม้อดินต้มกับน้ำพอสมควร ใช้น้ำยา ทานครั้งละ ๑ ถ้วยชา มีสรรพคุณแก้โรคไอเป็นเลือดให้หายไป ได้ผลชะงัดนักแล ฯ
☘️ยาแก้โรคไอเรื้อรังท่านให้เอา หัวอุตพิดสด(พอสมควร) ๑ หัวกระเทียม ๗ กลีบ ๑ พริกไทยร่อน ๗ เม็ด ๑ ดีปลี ๗ ดอก ๑ ตัวยาทั้ง ๔ นี้ นำมาตำให้ละเอียดผสมกับน้ำผึ้งแท้ ปั้นเป็นลูกกลอนขนาดเท่าเมล็ดข้าวโพด ใช้ทานครั้งละ ๑ เม็ด มีสรรพคุณแก้โรคไอเรื้อรัง ได้ผลอย่างชะงัดนักแล ฯ
☘️ยาทิพย์ไสยาสน์ท่านให้เอา ลูกจันทน์ ๑ ยาดำ ๑ มหาหิงคุ์ ๑ ตัวยาทั้ง ๓ นี้เอาอย่างละเท่าๆกัน พริกไทยร่อน หนักเท่ายาทั้ง ๓ อย่างนั้น นำมาตำให้ละเอียดผสมกับน้ำผึ้งแท้ ปั้นเป็นลูกกลอนขนาดเท่าเมล็ดพุทรา ใช้ทานก่อนนอน มีสรรพคุณทำให้เลือดลมเดินสะดวกดี นอนหลับสบาย ได้ผลดีอย่างชะงัดนักแล ฯ
☘️ยาครรภ์รักษาท่านให้เอา หัวยาข้าวเย็นเหนือ ๑ หัวยาข้าวเย็นใต้ ๑ เกษรทั้ง๕ (คือ ดอกพิกุล ๑ ดอกบุนนาค ๑ ดอกมะลิ ๑ ดอกสารภี ๑ เกษรบัวหลวง ๑) เนระพูสี ๑ ตัวยาทั้ง ๔ นี้เอาหนักอย่างละ ๑ บาทเท่ากัน นำมาใส่หม้อดินต้มกับน้ำพอสมควร ใช้น้ำยาทานครั้งละ ๑ ถ้วยชา มีสรรพคุณเป็นยาบำรุงสุขภาพของแม่และลูกในครรภ์ ทำให้คลอดลูกออกง่าย เคยใช้ได้ผลดีอย่างชะงัดนักแล ฯ
☘️ยาแก้สตรีตกเลือดประเดือนท่านให้เอาหัวปลาไหล (ตากแห้ง) ๑ หัว นำมาเผาไฟให้ไหม้ บดให้ละเอียด ผสมน้ำส้มสายชู และแทรกสุราเล็กน้อย ประมาณน้ำยา ๑ ถ้วยชา ใช้ทานเพียงครั้งเดียว มีสรรพคุณแก้สตรีตกเลือดประจำเดือนให้หยุดทันทีเคยใช้รักษาหายมามากแล้ว ได้ผลอย่างชะงัดนักแล ฯ
☘️ยาแก้โรคหูหนวกท่านให้เอา ใบต้นโคนทิสอ ๑ ใบต้นหูกวาง ๑ ใบต้นตะขบป่า ๑ พิมเสน ๑ การบูร ๑ ตัวยาทั้ง ๕ นี้เอาอย่างละพอสมควร นำมาตำผสมกันให้ละเอียด ย่างไฟให้สุกกรอบ บดให้ละเอียด ละลายกับน้ำมันมะพร้าวพอสมควร ใช้หยอดช่องหูวันละครั้ง ทุกวันติดต่อกันไปเรื่อย อาการหูหนวกจะค่อยๆ หายไป มีสรรพคุณชะงัดนักแล ฯ
☘️ยาแก้โรคไขมันอุดตันในเส้นเลือดท่านให้เอา หัวกระเทียมโทน (กระเทียมหัวเดียวโดยเฉพาะไม่มีกลีบ) ๒๑ หัว นำมา ปอกเปลือกแล้วใส่โหล หรือใส่โถ ใส่น้ำผึ้งแท้ลงผสมให้ท่วมหัวกระเทียม ปิดฝาโหลหรือ โถให้สนิท หมักดองไว้ ๗ วัน ใช้รับประทานเวลาก่อนนอน ครั้งละ ๓ หัว พร้อมทั้งน้ำ แก้โรคไขมันอุดตันในเส้นเลือด ได้ผลดีอย่างชะงัดนักแล ฯ
☘️ยาแก้โรคปวดศีรษะเรื้อรังท่านให้เอา แก่นขี้เหล็ก ๑ ผักเสี้ยนผี ๑ ต้นแมงลัก ๑ ตัวยาทั้ง ๓ อย่างนี้ เอาอย่างละ ๑ บาท นำมาใส่หม้อดินต้มกับน้ำ ๓ ส่วน เคี่ยวให้เหลือ ๑ ส่วน ใช้น้ำยาทานครั้งละ ๑ ถ้วยชาวันละ ๔-๕ ครั้ง มีสรรพคุณแก้โรคปวดศีรษะเรื้อรังให้หายขาดไป ได้ผลดีอย่างชะงัดนักแล ฯ
☘️ยาแก้โรคมะเร็งในมดลูกท่านให้เอาหัวข้าวเย็นเหนือ ๑ หัวยาข้าวเย็นใต้ ๑ ต้นหนอนตายหยาก ๑ รากนมแมว ๑ หัวพุทธรักษา ( สีขาว) ๑ ตัวยาทั้ง ๕ อย่างนี้เอาหนักอย่างละ ๔ บาทเท่ากัน เกลือทะเล (เกลือใส่แกง) ๔ กำมือ นำมาใส่หม้อดินต้มกับน้ำพอสมควร ใช้น้ำยาดื่มครั้งละ ๑ ถ้วยชาจีน เช้าเย็น แก้โรคมะเร็งในมดลูก ได้ผลดีอย่างชะงัดนักแลฯ
☘️ยาแก้โรคเบาหวานท่านให้เอา รังผึ้ง (เอาทั้งรังพร้อมทั้งตัวอ่อน) ๑ รัง เหล้า ๑ ขวด หัวกระชาย ๑๒ หัว เปลือกตะโกนา (ต้นตะโกดัด สดหรือแห้งก็ได้) ๓ เปลือก ตัวยาทั้ง ๔ อย่างนี้ นำมา ดองรวมกัน โดยนำรังผึ้งใส่ลงในโถหรือใส่ในโหล เทเหล้าลงผสมพอท่วมรังผึ้ง ใส่หัว กระชาย (ซึ่งปลอกเปลือกและทุบให้แตกเสียก่อน) และใส่เปลือกตะโกนาลงผสม หมัก ดองไว้ ๓ วัน ใช้น้ำยาดองนี้รับประทานครั้งละ ๑ ถ้วยชาจีน เวลาก่อนอาหาร เช้า-เย็นวันละ ๒ เวลา ทุกวันติดต่อกันไปจนครบ ๑ เดือน ท่านให้เอา ต้นเหงือกปลาหมอทั้ง ๕ (เอาทั้งต้นตลอดถึงราก) จำนวนพอสมควร นำมา ล้างน้ำให้สะอาด หั่นเป็นชิ้นเล็กๆ ตากแดดให้แห้ง บดเป็นผงจำนวน ๖ ถ้วยชาจีน เอา พริกไทยร่อนจำนวน ๓ ถ้วยชาจีน บดให้ละเอียดผสมกับน้ำผึ้งแท้ ปั้นเป็นลูกกลอนขนาด เท่าเมล็ดพุทรา จำนวน ๑๐๘ เม็ด ใช้รับประทานครั้งละ ๑ เม็ด ก่อนเวลาอาหาร เข้า-เย็น ทุกวัน ติดต่อกันไปจนครบ ๕๔ วันโรคเบาหวานจะหายขาด เจ้าของยาขนานนี้ ได้ใช้รักษาตัวเองหายขาดมาแล้ว ชะงัดนักแล ฯ
☘️ยาแก้โรคปวดเข่าอย่างรุนแรงท่านให้เอา เถากะทกรกหนัก ๑ บาท หญ้างวงช้าง ๑ รากคนทา ๑ ขิงแห้ง ๑ หญ้าหางช้าง ๑ หัวข่า ๑ ตัวยาทั้ง ๕ นี้ เอาหนักอย่างละ ๑๐ บาทเท่ากัน ตัวยาทั้ง ๖ นี้ นำมาใส่หม้อดิน ต้มกับน้ำ ๓ ส่วน เคี่ยวให้เหลือ ๑ ส่วน ใช้น้ำยา ทานครั้งละ ๑ ถ้วยกาแฟ เวลา เช้า-กลางวัน-เย็น วันละ ๓ เวลา มีสรรพคุณ แก้โรคปวดหัวเข่าอย่างรุนแรงให้หายไป ได้ผลดี ชะงัดนักแล ฯ
☘️ยาถอนพิษต่างๆท่านให้เอา สารส้ม ๑ ก้อน (ขนาดเท่าปลายนิ้วก้อย) นำมาตำให้ละเอียด ผสมน้ำต้มสุก ใช้รับประทาน มีสรรพคุณ จะทำให้เกิดการ อาเจียรถอนพิษต่าง ๆ เช่น เห็ดพิษ พิษกรดด่าง ยาพิษ เป็นต้น ให้หายไป อย่างชะงัดนักแล ฯ
☘️ยาแก้โรคโลหิตจางท่านให้เอา ผลมะนาวสด ผ่าซีก บีบเอาเฉพาะน้ำ นำมาผสมกับน้ำหวานและปรุงด้วยเกลือทะเล (เกลือใส่แกง) พอสมควร ใส่น้ำแข็ง ใช้ทานบ่อยๆ เป็นยาบำรุงโลหิต และแก้โรคโลหิตจาง ทำให้มีผิวพรรณผุดผ่อง มีน้ำมีนวล มีสรรพคุณชะงัดนักแล ฯ
☘️ยาแก้โรคความดันต่ำ ท่านให้เอา หมูเนื้อแดง หนัก ๑ ก.ก. กับพริกไทยร่อน ๑ กระป๋องนมข้น ตัวยาทั้ง ๒ อย่างนี้ นำมาบดผสมกัน ใส่โถ หรือ โหล ใส่น้ำผึ้งแท้พอท่วมยา หมกข้าวเปลือกไว้ ประมาณ ๑๕ วันขึ้นไป ใช้น้ำยาดองนี้ทานครั้งละ ๑ ช้อนโต๊ะ วันละครั้ง ทุกวัน เพียง ๕ วันเท่านั้น อาการป่วยโรคความดันต่ำ จะหายเป็นปรกติ มีสรรพคุณชะงัดนักแล ฯ
☘️ยาแก้โรคตาฟางท่านให้เอา ใบมะขาม ๒ กำมือ นำมาตำให้ละเอียดกับ น้ำฝน ๔ แก้ว นำมาใส่ภาชนะเคลือบ ใส่พิมเสน กับ เกลือทะเล ลงผสมเล็กน้อย หมักดองไว้ประมาณ ๑๐วัน แล้วกรองด้วยผ้าขาวบาง ใช้น้ำยาหยอดตา มีสรรพคุณแก้โรค ตาฟาง ตาฝ้า ตามัว ได้ผลดีอย่างชะงัดนักแล ฯ
☘️ยาแก้โรคหูอื้อท่านให้เอา ข้าวสาร ๖ ส่วน พริกไทยร่อน ๔ ส่วน เกลือทะเล(เกลือใส่แกง) ๓ ส่วน ตัวยาทั้ง ๓ นี้ นำมาคั่วไฟให้สุกดี แล้วบดให้ละเอียด ผสมกับสุราหรือน้ำร้อนก็ได้ ใช้ทานครั้งละ ๑ ถ้วยชา อาการโรคหูอื้อ และหูน้ำหนวกจะหายไป มีสรรพคุณชะงัดนักแล ฯ
☘️ยาแก้โรคความดันต่ำท่านให้เอา หมูเนื้อแดง หนัก ๑ ก.ก. กับพริกไทยร่อน ๑ กระป๋องนมข้น ตัวยาทั้ง ๒ อย่างนี้ นำมาบดผสมกัน ใส่โถ หรือ โหล ใส่น้ำผึ้งแท้พอท่วมยา หมกข้าวเปลือกไว้ ประมาณ ๑๕ วันขึ้นไป ใช้น้ำยาดองนี้ทานครั้งละ ๑ ช้อนโต๊ะ วันละครั้ง ทุกวัน เพียง ๕ วันเท่านั้น อาการป่วยโรคความดันต่ำ จะหายเป็นปรกติ มีสรรพคุณชะงัดนักแล ฯ
☘️ยาแก้คันทวารเบาท่านให้เอา ใบมะฝ่อ จำนวนมากพอสมควร นำมาล้างน้ำให้สะอาด ใส่หม้อดินต้มกับน้ำพอสมควร ใช้น้ำยาทาน มีสรรพคุณแก้โรคคันทวารเบาของสตรี ได้ผลดีชะงัดนักแล ฯ
☘️ยาแก้เลือดออกทางทวารหนักท่านให้เอา ฝาง ๑ หญ้าผักปราบ ๑ ต้นขลู่ทั้ง ๕ (ถอนเอาทั้งต้นถึงราก) ๑ ตัวยาทั้ง ๓ อย่างนี้ เอาอย่างละเท่าๆกัน นำมาล้างน้ำให้สะอาด ใส้หม้อดินต้มกับน้ำพอสมควร ใช้น้ำยาทานครั้งละ ๑ ถ้วยชา เวลาเช้า – เย็น หรือเวลา เลือดออกทางทวารหนัก มีสรรพคุณแก้โรคเลือดออกทางทวารหนัก ได้ผลดีชะงัดนักแล ฯ
Cr.วิสตรีติ แห่งแผ่นดินพุทธะ
